Gebelikte Sigara & İlaç Kullanımı
Gebelikte sigara kullanımının aksine, Gebelikte teratojenik etkisi olduğu tesbit edilen pek az ilaç olmakla beraber gebelikte kullanılmasının emin olduğu henüz ispat edilememiş pek çok ilacın var olduğu bilinmektedir.
Bu nedenle çok ciddi bir sebep olmadığı takdirde gebeliğin erken haftalarından itibaren hiç olmazsa birinci trimesterin sonuna kadar emniyeti tam olarak ispat edilmemiş ilaçların kullanılmaması tavsiye edilir.
Gebelikte İlaç Kullanımı
1 | İnsanlarda yapılan çalışmalarda kullanılan ilacın fetusa bir zarar vermediği saptanmıştır. |
2 | Hayvanlarda yapılan çalışmalarda fetusa risk yoktur ancak insanlarda çalışma yapılmamıştır, veya hayvanlarda olumsuz etki saptanırken insanlarda yapılan çalışmalarda risk bulunmamıştır. |
3 | Hayvan deneylerinde olumsuz etki saptanmıştır; ancak insanlarda deney yapılmamıştır. |
4 | İnsanlarda fetusa olumsuz etki riski vardır ancak annenin yaşamını tehdit eden bazı durumlarda kontrollü olarak kullanılabilir. |
5 | Fetal risk son derece yüksektir. İlacın kullanımındaki risk yararından çok daha fazladır. |
Annenin aldığı bir ilacın fetusu etkilemesi için plasentadan geçmesi gerekir. Büyük moleküllü ilaçlar dışında hemen hemen her ilaç plasentadan belirli ölçüde geçer.
Son adet tarihinden itibaren 31. Gün ile 71. Gün arası organ gelişiminin olduğu dönemdir ve teratrojen dönem olarak adlandırılır. Bu günler arasında bebekle meydana gelen olumsuz etkiler anomali ile sonuçlanabilir. Çok acil bir durum dışında bu devrede ilaç kullanılmamalıdır. 31. günden önce alınan ilaçlarda ya hep ya hiç kuralı geçerlidir. Yani ilaç ya embryoyu hiç etkilemez ya da bir düşüğe neden olur.
Gebelikte Sigara ve Alkol Alışkanlığı
- Gebelikte sigara kullanımının düşük doğum ağırlıklı infantların insidansında artışa sebep olduğu bilinmektedir.
- Sigara içimi fetal ölümü ve fetüse zarar riskini de arttırır.
- Bazı yayınlarda anomali oranının da arttığı belirtilmiş ise de bunda tam bir fikir birliği yoktur.
Sigara dumanında mevcut çeşitli maddelerin maternal ve fetal riskleri bilindiğinden gebelikte sigarayı tam olarak bırakamayan hastalarda günde en fazla 4-6 sigara içimine müsaade edilmelidir.
Gebelikte Alkol Alımı
Alkol plasentayı kolayca geçer ve fetüse ulaşır. Her ne kadar ülkemizde kronik alkolik kadınlara sık rastlanılmamakla beraber , Batı ülkelerinde bu tür annelerden doğan bebeklerde FETAL ALKOL SENDROMU’na sıkça rastlanılmaktadır.
Genellikle fazla alkol alınması sonucu malnutrisyonlu (beslenemeyen) annelerin bebeklerinde;
- Gelişme geriliği ,
- Karakteristik yüz bozuklukları ,
- Mikrosefali,
- Santral sinir sistemi bozuklukları görülmektedir.
Ancak sosyal bir vesile ile arada sırada alınan az miktardaki alkolün fetüse ters bir etkisi olacağı söylenemez.