Bebeğin Rahim İçinde Duruş Bozuklukları
Bebeğin rahim içinde duruş bozuklukları; Normal doğum olabilmesi için bebeğin baş aşağı gelişi tek başına yeterli değildir. Normalde bebeğin yüzü annenin arkasına bakarak doğar; bu geliş şekli Oksiput Anterior’dur. Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi bebeğin kafasının arka kısmı (oksiput) annenin pubis kemiğine dayanır.
Prezentasyonun Yanlış Olması Tehlikeli Mi?
Doğumların yaklaşık %11 kadarında ise, pelvis giriminde bebeğin başı oksiput posterior (O.P.) pozisyonunda bulunur ve daha sonra spontan olarak oksiput anteriora (O.A.) döner. Olguların %5 kadarında ise rotasyon olmaz ve persiste O.P. durumu ortaya çıkar. Sırt solda veya sağda (soldan 2 – 3 defadaha fazla) olabilir. Genellikle pelvis darlığı, iri bebek ve plesenta previya olgularında rastlanır. Bebeğin bu geliş şeklinde baş yumuşak dokuları ileri derecede zorlar ve epizyotomi yapılmazsa derin (yırtıklar) meydana gelir, vacumveya forseps uygulaması gerekebilir.
Prezentasyon bebeğin önde gelen kısmını ( bebeğin geliş şekli) yani doğum kanalının hemen giriminde bulunan bebeğe ait kısmı tanımlamak için kullanılır. Fetal duruş, bebeğin uzun aksı ile annenin uzun aksı arasındaki ilişkidir. Bebeklerin %95’i başlarının tepe kısmıyla (Baş Geliş) ,% 4’ü ise bebeğin popo (Makat Geliş) kısmıyla doğar. Geri kalanlarda ise önde gelen kısım bebeğin alnı, yüzü ya da omuzu olabilir.
Doğumların yaklaşık %11 kadarında ise, pelvis giriminde bebeğin başı oksiput posterior (O.P.) pozisyonunda bulunur ve daha sonra spontan olarak oksiput anteriora (O.A.) döner. Olguların %5 kadarında ise rotasyon olmaz ve persiste O.P. durumu ortaya çıkar. Sırt solda veya sağda (soldan 2 – 3 defadaha fazla) olabilir. Genellikle pelvis darlığı, iri bebek ve plesenta previya olgularında rastlanır. Bebeğin bu geliş şeklinde baş yumuşak dokuları ileri derecede zorlar ve epizyotomi yapılmazsa derin (yırtıklar) meydana gelir, vacumveya forseps uygulaması gerekebilir.
Prezentasyon bebeğin önde gelen kısmını ( bebeğin geliş şekli) yani doğum kanalının hemen giriminde bulunan bebeğe ait kısmı tanımlamak için kullanılır. Fetal duruş, bebeğin uzun aksı ile annenin uzun aksı arasındaki ilişkidir. Bebeklerin %95’i başlarının tepe kısmıyla (Baş Geliş) ,% 4’ü ise bebeğin popo (Makat Geliş) kısmıyla doğar. Geri kalanlarda ise önde gelen kısım bebeğin alnı, yüzü ya da omuzu olabilir. Bazen bebeğin rahim içinde sebebiyle, duruş bozuklukları doğumda başın yanında el gelebilir.
Bebeklerde Farklı Çeşitteki Prezentasyon Sorunları
Alın& Yüz Gelişi: Defleksiyon gelişlerinin en ileri şeklidir. %0.2 oranda rastlanan bu geliş şeklinde baş ileri derecede defleksiyon habitusundadır ve oksiput adeta bebeğin sırtına değer durumdadır. İri bebek, anensefali, pelvis darlıkları ve annedeki sarkıklık, nedenler arasındadır. Budurumda doğum gerçekleşemez.
Oblik ve Yan Duruşları: Fetusun uzunlamasına ekseninin annenin uzunlamasına eksenine paralel durmasına Situs Longitüdinalis, dik olarak durmasına Situs Transverus (yan duruş) ve dar bir açı ile durmasında da Oblik Situs denmektedir. Oblik prezentasyonlar çoğunlukla geçicidir ve giderek longitüdinal situsa değişir. En iyi şartlarda bile gerek anne gerekse bebek açısından çok ciddi komplikasyonların ortaya çıkabileceği dikkate alınmalı ve tüm yan geliş olguları term yaklaştığında (36 – 37 hafta civarlarında) hala transvers pozisyonda sebat ediyorsa, hastanede kontrol altında tutulmalıdır. Bu temel kural uygulanırsa kol ve kordon sarkmaları ve komplikasyonlarının ortayaçıkması engellenmiş olur. Doğum şekli sezaryendir.
Makat Gelişi: Gebeliğin erken aylarında bebeklerin önemli bir kısmı makat gelişi olmak üzere prezantasyon bozukluğu gösterirler. Gebelik ilerledikçe bunların çoğu baş pozisyonuna dönerler. 21 – 24 haftalık gebeliklerde makat gelişi oranı %33, 29 – 32. haftalarda %14 iken 37 – 40. haftalarda bu oran % 6.7 civarına düşmektedir. Makat gelişlerinin tüm doğumlardaki sıklığı %3 – 4 arasındadır.
Anne yaşının ileri olması, annenin çok sayıda doğum yapmış olması, rahmin aşırı gerilmesine neden olan olaylar (iri bebek, polihidramnios, çoğul gebelik), rahmin şekil bozuklukları (Müllerien anomaliler) ile fetus başına ait anomaliler (hidrosefali, anensefali), kromozomal anomaliler, (otosomal trisomiler) ile doğum yolunda obstürüksiyon yapan plasenta previya ve rahim kavisinin şeklini bozan myomlar ve diğer pelvik tümorler makat geliş sebepleri arasında yer almaktadır. Bebeğin beklenen doğum kilosu 3800 g’dan fazla ise, rahimağzı tam açık değilse genel anestezi altında sezaryen ile doğum gerçekleştirilmelidir.