Gebeliği Önleyici İğneler
Gebeliği önleyici iğneler, kullanım biçimlerine göre belirli periyotlarda gebelik oluşumunu engeller. Kana salınan belirli miktardaki hormonlar sayesinde, vücutta gelişen reaksiyonlar gebeliğin gerçekleşmesine engel olur. Ancak, hormonel iğneler olduklar için mutlaka bir uzman yardımı alınarak yapılmalıdır. Aksi takdirde bazı yan etkiler kullanan kişide ortaya çıkabilir.
1 Aylık Koruyucu İğneler
Nedir ?
Düzenli olarak ayda bir kez iğne şeklinde uygulanır ve kadınlık hormonlarını (östrojen, progesteron) içerir. Ayda bir yapılan iğnelerin içerdiği hormonlar çok küçük miktarlarda kana salınır.
Nasıl korur ?
Kadının yumurtlamasını engeller. Rahim ağzındaki salgıyı koyulaştırarak erkek tohum hücrelerinin rahmin içine geçmesini önler.
Olumlu yönleri nelerdir ?
- Doğru kullanıldığında % 99 etkilidir.
- Kullanımı gizli kalabilir.
- Cinsel ilişkiyi kesintiye uğratmaz.
- Adet üzerinde 3 aylık iğnelere göre daha az değişiklik yapar.
Olumsuz yönleri nelerdir ?
- İlk aylarda ara kanaması yapabilir.
- Baş ağrısı, baş dönmesi, göğüslerde hassasiyet ve kilo artışına neden olabilir.
- Anne sütünün kalitesini bozabilir ve miktarını azaltabilir.
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı korumaz.
Kimler için uygundur ?
- Ayda bir düzenli olarak iğne yaptırabilecek olanlar.
- Adet düzensizliği olmasından rahatsızlık duymayanlar.
- Emzirmeyen kadınlar (doğumdan 3 – 4 hafta sonra).
- Emziren kadınlar (doğumdan 6 ay sonra).
- Henüz kürtaj olmuş veya kendiliğinden düşük yapmış kadınlar (İlk 7 gün içinde).
Kimler için uygun değildir ?
- Meme kanseri öyküsü, tanısı ya da şüphesi olanlar.
- Nedeni bilinmeyen vajinal kanaması olanlar.
- 35 ve daha yukarı yaşta olup sigara içen kadınlar.
- Damar sertliği, damar tıkanıklığı, tansiyonu yüksek (kan basıncı > 160/100 mm/hg) ve felç öyküsü olanlar.
- Karaciğer hastalığı olanlar (hastalık devam ettiği sürece).
- Şeker hastalığı olanlar.
- Safra kesesi hastalığı olanlar.
- Henüz ameliyat geçirmiş ya da ameliyata hazırlananlar.
- Emziren anneler.
- Östrojen alması sakıncalı olanlar.
Nasıl uygulanır ?
- Gebelikten güvenle korunmak için hap kullanmaya başlamadan önce bir sağlık kuruluşundan MUTLAKA DANIŞMANLIK almalısınız.
- Sağlık personeli tarafından ayda bir kas içine (kola ya da kalçaya) enjekte edilir.
- Adet kanamasının başlangıcından itibaren ilk 5 gün içinde yapıldıysa anında korumaya başlar. Beşinci günden sonra yapıldıysa 1 hafta süreyle (kondom gibi) ek bir aile planlaması yöntemi kullanılmalıdır.
- İğneler zamanında ve düzenli olarak her ay yapılmalıdır. Üç günü aşan bir gecikme olursa, kişinin gebe olmadığından emin olunmalıdır.
İğneyle korunan kişilerde;
- İğne yerinde ağrı ya da kızarıklık, şiddetli göğüs ağrısı, öksürük, nefes darlığı, şiddetlikarın ağrısı, şiddetli bacak ağrısı, şiddetlibaş ağrısı, görmede bulanıklık, sarılık, aşırı adet kanaması varsa derhal bir aile planlaması kliniğine başvurulmalıdır.
- Aylık iğnelerin ilk yapılışından sonraki adet kanaması 15 -20 gün sonra olur.
3 Aylık Koruyucu İğneler
Nedir ?
Düzenli olarak 3 ayda bir kez iğne şeklinde uygulanır ve kadınlık hormonlarından birini (progesteron) içerir. 3 ayda bir yapılan gebeliği önleyici iğneler, içerdiği hormonlarla çok küçük miktarlarda kana salınır.
Nasıl korur ?
- Kadının yumurtlamasını engeller.
- Rahim ağzındaki salgıyı koyulaştırarak erkek tohum hücrelerinin rahmin içine geçmesini önler.
Olumlu yönleri nelerdir ?
- Doğru kullanıldığında % 99 etkilidir.
- Kullanımı gizli kalabilir.
- Östrojen kullanmayan kadınlarca da kullanılabilir.
- Rahim ve yumurtalık kanserine karşı koruyucudur.
- Cinsel ilişkiyi kesintiye uğratmaz.
- Emziren anneler kullanabilir.
Olumsuz yönleri nelerdir ?
- Adet kanamalarında artma, azalma, lekelenme ve kesilme yapabilir.
- Kilo artışı görülebilir.
- Doğurganlığın geriye dönüşü gecikebilir.
- Hemen bırakılamaz.
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı korumaz.
Kimler için uygundur ?
- En az 2 yıl gebe kalmak istemeyen kadınlar.
- 35 yaş üzeri ve sigara içen kadınlar.
- 16 yaşından büyük ve her yaştaki kadınlar.
- Emziren kadınlar (6 haftadan sonra).
- Henüz kürtaj olmuş veya kendiliğinden düşük geçirmiş kadınlar (ilk 7 gün içinde)
- Adet düzensizliği ve amenoreden (adetten kesilme) rahatsızlık duymayacak kadınlar.
- Östrojen hormonu içeren yöntemi kullanamayanlar.
- Tüberküloz (verem) veya epilepsi (sara) tedavisi görmekte olanlar.
Kimler için uygun değildir ?
- Meme kanseri öyküsü, tanısı ya da şüphesi olanlar.
- Nedeni bilinmeyen vajinal kanaması olanlar.
- Kalp krizi ve felç geçirmiş olanlar.
- Damar sertliği, damar tıkanıklığı, tansiyonu yüksek (kan basıncı > 160/100 mm/hg) olanlar.
- Karaciğer hastalığı olanlar (hastalık devam ettiği sürece).
- 20 yıldan uzun süredir göz, böbrek veya sinir sistemi hasarıyla birlikte şeker hastalığı olanlar.
Nasıl uygulanır ?
- Gebelikten güvenle korunmak için hap kullanmaya başlamadan önce bir sağlık kuruluşundan MUTLAKA DANIŞMANLIK almalısınız.
- Sağlık personeli tarafından 3 ayda bir kas içine (kola ya da kalçaya) enjekte edilir. İğne yapıldıktan sonra iğne yeri ovulmamalıdır.
- Adet kanamasının başlangıcından itibaren ilk 5 gün içinde yapıldıysa anında korumaya başlar. Beşinci günden sonra yapıldıysa 1 haftas üreyle (kondom gibi) ek bir aile planlaması yöntemi kullanılmalıdır.
- İğneler zamanında ve düzenli olarak her 3 ayda bir yapılmalıdır. Bir haftayı aşan bir gecikme olursa, kişinin gebe olmadığından emin olunmalıdır.
- Bırakıldıktan sonra yeniden gebe kalmak ortalama 9 ay sürer.
3 aylık iğne kullananlarda;
- İğne yerinde ağrı ya da kızarıklık,
- Aşırı adet kanaması,
- Şiddetli baş ağrısı,
- Şiddetli karın ağrısı olursa, derhal bir aile planlaması kliniğine başvurulmalıdır.